Pictures at an Exhibition, StarkLinnemann Quartet

Kruisbestuivingen tussen klassieke muziek en pop of jazz zijn niet nieuw. Ze zijn al vroeg in de 20e
eeuw zichtbaar getuige veel composities van George Gershwin en Duke Ellington. Maar ook vertalingen
naar populaire genres zoals bijvoorbeeld van The Swingle Singers of pianist Jacques Loussier met “play
Bach” zijn al eerder gemaakt. En natuurlijk mogen de bewerkingen van Pictures at an Exhibition door
o.a. Emerson Lake and Palmer, Isao Tomita en Brent Fischer niet onvermeld blijven.
Mijn hercomposities, en bovenal de gewaagde uitvoeringen daarvan door het StarkLinnemann Trio/
Quartet, onderscheiden zich van bovengenoemde creaties door hun diepgaande transformatie van het
originele werk. Feitelijk kan er worden gesproken van nieuwe scheppingen terwijl deze onlosmakelijk
zijn verbonden met het origineel.

De nieuwe vorm waarin ik Modest Moessorgski’s meesterwerk Pictures at an Exhibition heb gegoten
is het resultaat van een lang proces. De eerste schetsen dateren van 2003. Het is slagwerker Arnoud
Gerritse (Paul Stark Trio) die mij op het idee brengt dit stuk te bewerken tot moderne jazz.
Verder dan 6 delen komt het echter niet. Het compositie proces loopt vast.

Begin 2017 stimuleert Jonas Linnemann (drummer/componist en co-leader van de groep Stark-
Linnemann) mij het stuk af te maken. Er is haast bij want binnen 3 maanden moet een complete
bewerking klaar zijn om uit te voeren tijdens een “nachtconcert” in Tongeren (België). Het wordt
een memorabel concert maar de bewerking voor jazztrio voldoet nog niet aan onze eisen. Linnemann
komt met het idee multi instrumentalist Iman Spaargaren aan het trio toe te voegen waardoor het
arrangement meer kleur krijgt. Bovendien schrijft Linnemann mee aan een drietal delen van het werk.
Het stuk krijgt zijn uiteindelijke vorm.

Eind 2018 volgt de bekroning. Na CD opnames in Montesilvano, Italië volgt de officiële release.
Het album Pictures at an Exhibition van het “StarkLinnemann Quartet” wordt in St Petersburg
gepresenteerd in de vorm van een concert in het Alexandrinsky Theater. De cirkel is rond want de
herschepping van dit werk uit de negentiende eeuw is “teruggebracht” naar de plek waar Moessorgski
het ooit heeft gecomponeerd.

Het project Transformation, opgezet door kunstenaar Harald Jassoy maakt de cirkel opnieuw rond
maar nu op een buitenmuzikale manier: precies zoals Moessorgski bij het schrijven van zijn Pictures
werd geïnspireerd door kunstwerken van zijn vriend Viktor Hartmann, worden nu de kunstenaars die
hebben meegewerkt aan dit project geïnspireerd door “onze” Pictures.
En wat zou het prachtig zijn als deze cirkel zal worden blijven herhaald door toekomstige generaties!

Paul Stark, pianist-componist, 15 september 2023